Cà Ná là một xã ở phía Nam huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. Phía Bắc giáp xã Phước Minh. Phía Nam giáp Biển Đông. Phía Đông giáp xã Phước Diêm. Phía Tây giáp tỉnh Bình Thuận. Xã có diện tích 12,90 km2, dân số khoảng 10.256 người, mật độ dân số khoảng 795 người/km2 (số liệu 2019). Xã được thành lập vào ngày 10/6/2009, hiện gồm 05 thôn: Lạc Nghiệp 1, Lạc Nghiệp 2, Lạc Sơn 1, Lạc Sơn 2, Lạc Sơn 3.
Về tên gọi Cà Ná chưa có nhiều tư liệu rõ ràng, chính thống. Song cũng có nguồn lý giải như sau: “Cách biển một cây số về hướng Tây, từng có một ngôi làng của người Chăm sinh sống là Rabha Ralauw (nay không còn nữa). Phía trên nữa có con suối nước rất trong, chảy róc rách quanh năm. Trước kia, người dân địa phương gọi là Suối Tiên, nay chính là Suối Vĩnh Hảo. Lúc bấy giờ, từ đường chính (Quốc lộ 1A ngày nay) có một con đường tẻ vào làng Chăm và Suối Tiên. Ngã ba đó, người Chăm gọi là Canah kluw (đọc là Chanah klău). Canah có nghĩa là tẻ ra, kluw có nghĩa là ngã ba. Người Việt đọc trại ra thành “Cà ná lâu”, sau chữ “lâu” bị bỏ đi còn lại “Cà ná”. Cuối thế kỷ 19, Cà Ná vẫn còn là vùng đất hoang vu với những cánh rừng chà là chạy từ núi cao ra sát mép biển, thú dữ đông hơn dân làng. Chủ Sở muối lúc đó đã thuê hàng ngàn nhân công từ nhiều nơi đến để bạt rừng, phá núi, chở nước ngọt từ nơi khác đến, với quyết tâm xây dựng Sở muối đầu tiên ở phần Nam Trung Kỳ. Vì Cà Ná là vùng có nước biển mặn nhất xứ An Nam. Sự hoang vu của Cà Ná cũng được mô tả trong Đại Nam nhất thống chí, khi vào năm 1890, địa hạt hành chính của Cà Ná chỉ mới có làng Lạc Nghiệp, với vài chục nóc nhà. Cư dân bắt đầu tăng thêm khi tuyến đường sắt Sài Gòn – Nha Trang được nối thông vào năm 1910. Cà Ná cũng được chọn làm một ga đón khách. Sau đó, Sở muối Cà Ná được hình thành năm 1927 và có thêm làng Thương Diêm ra đời”.
Một tư liệu khác thì kể rằng: Theo tương truyền trong quá khứ, dưới thời nhà Nguyễn có một vị vua và một hoàng hậu đã đến đây dạo mát, bơi lội, rồi họ nhận ra nét đẹp duyên dáng, dịu dàng của vùng đất này nên đặt tên cho nó là “Nàng Tiên Cá” – trong tiếng Chăm gọi là “Ca Na”.
Cà Ná nổi tiếng là một điểm du lịch tuyệt đẹp của vùng duyên hải cực Nam Trung Bộ: núi biển ôm nhau, cát trắng, nắng vàng, với loài hoa mai năm cánh rực rỡ. Mỗi độ xuân về, toàn đồi núi khu vực này rực lên một màu vàng nhạt tựa như một bức tranh huyền ảo. Cà Ná nằm ngay bên đường quốc lộ 1A và đường sắt Thống Nhất tạo thành một cung đường biển với sóng xanh, gió biển, cát trắng và núi đồi. Là phần cuối cùng của dãy Trường Sơn Nam, núi đâm sâu ra tận biển cả, tạo nên những nhát cắt phức tạp với nhiều bãi bồi, hòn, thỏi nhấp nhô lý thú. Vẻ đẹp thiên nhiên kết hợp với yếu tố văn hóa bản địa riêng biệt đã biến Cà Ná thành một thiên đường thu hút đông đảo du khách đến thưởng ngoạn, nghỉ dưỡng…
Bãi biển Cà Ná dài khoảng 50km (cung đường biển DT701), thuộc huyện Thuận Nam, cách trung tâm Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 32km về phía Nam. Với cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, trời trong, cát trắng, nắng vàng, biển trong lành, khí trời thoáng đãng… cơ hồ như được đắm mình giữa một khoảng trời bình yên khác lạ. Đá núi nhấp nhô xếp chồng thành những khối hình kỳ lạ, lơ thơ trước gió là những nhành hoa cỏ xanh xanh. Hướng ánh nhìn ra xa là những con thuyền đang lướt đi trên nền nước long lanh. Những độ xuân về sức sống nơi Cà Ná “đá chồng lên đá” như vẫy chào chim muông về tụ hội. Hè về Cà Ná vẫn mát lành, mặn mòi dư vị của biển lớn bao la. Khi những cơn mưa rơi rớt độ tháng 9-11 (mùa mưa), trời vần vũ, ầm ào tạo với những cơn sóng ùa về, đổ bộ lên các tầng đá tung bọt trắng xóa. Mùa khô từ tháng 12 đến tháng 8 là lúc trời quang đãng phù hợp cho những hoạt động cắm trại, dã ngoại, tắm biển, nghỉ dưỡng, bơi thuyền, ghé thăm các làng chài, thưởng thức hải sản tươi sống với đủ loại đa dạng. Đối với du khách đam mê tắm biển có thể ghi chú thêm rằng nước biển Cà Ná có độ mặn cao hơn nhiều vùng biển khác 3-4 độ. Vì thế nền nước xanh thẳm, trong vắt. Cảm giác cơ thể sẽ nhẹ hơn khi hòa mình vào dòng nước. Di chuyển ra xa khoảng 20m, du khách có thể ngắm được các rạn san hô tuyệt đẹp ở độ sâu từ 1-1,5m.
Cảng biển Cà Ná cách không xa vùng bãi biển Cà Ná. Đây là một trong những cảng biển vào loại lớn trong khu vực. Hiện tại, Cà Ná đang được quy hoạch để trở thành một cảng biển tổng hợp (108 ha) với nhiều kết cấu hạ tầng: 02 bến cảng lớn 70.000-100.000 DWT (DWT – trọng lượng toàn phần của tàu), bè, bãi, kho, các công trình phụ trợ, dịch vụ, đầu mối hạ tầng kỹ thuật, giao thông và cây xanh.
Cảng biển Cà Ná là nơi neo đậu của nhiều thuyền bè trong khu vực. Quang cảnh sinh hoạt nơi cảng biển mới sáng tinh mơ và chiều tà là vô cùng nhộn nhịp, hối hả. Cà Ná như một người mẹ tự nhiên che chở, bảo bọc, nuôi sống người dân các vạn chài. Ngược lại những đứa con của biển cũng trân trọng, biết ơn về những gì thiên nhiên ban tặng. Họ luôn xem biển cả là một phần máu thịt của quê hương thân yêu. Trở lại khu chợ cảng, du khách có thể thỏa thích lựa chọn và thưởng thức nhiều loại thủy hải sản với giá cả rất phải chăng. Các món ngon thơm phức làm lưu luyến bao người có thể kể đến như: nhum nướng, cháo cá mú, ghẹ luộc, tôm nước, lẩu mực, gỏi ốc…
Để tận hưởng những làn gió mát lành du khách có thể di chuyển ra các vùng cầu tàu. Chờ đợi bình minh hoặc thả hồn với sắc chiều lênh láng của ánh hoàng hôn sẽ là những trải nghiệm tuyệt vời. Xa xa hiện ra trong tầm mắt là Hòn Lao mọc nhô lên giữa biển. Nơi này có nhiều mỏm đá nhấp nhô, gồ ghề chất chồng bên nhịp đập vỗ liên hồi của từng dòng sóng biển. Cát mịn màng se nhẹ dưới bàn chân. Trên đảo còn có đàn khỉ hàng trăm con được thả tự nhiên sẽ biểu diễn cho du khách những tiết mục giải trí thú vị. Ngoài ra, mọi người có thể tham gia câu cá, cưỡi ngữa xung quanh đảo, chèo thuyền, lặn ngắm san hô, dạo chơi trên “vườn đá bạc”… Gần vị trí Hòn Lao còn có những cảnh đẹp khác như: Giếng Tiên, Thạch động bảy màu (thạch động bảy đầu lâu), Ông Phật, gềnh Ông Nồng, núi Điện Bà…
Những du khách phương xa tới Cà Ná, muốn nghỉ ngơi ngắn hạn hoặc lâu dài có thể tìm đến khu nghĩ dưỡng Hòn Cò. Đây là một trong những khu nghỉ dưỡng đẹp, sang trọng, chất lượng tốt. Nhìn xa xa, Hòn Cò như một chiếc mu rùa (vích) ẩn hiện trên nền biển xanh trong. Cũng có du khách liên tưởng Hòn Cò như một chiếc bát úp của vị thần tự nhiên nào đó đã để quên nơi xứ sở Cà Ná.
